Anelise Freitas. Escribir como liberación e loita, a cadencia da beleza na palabra

Porxmeyre

27/09/2020

Direi de inicio que a min a poesía de Anelise Freitas me fascina por varias razóns.

Primeiramente porque ela sabe que a poesía é revelación -antes chamábanlle inspiración, mais eu prefiro revelación, porque a tal inspiración é iso: unha revelación que, no momento, pode parecer difusa, pouco concreta, unha percepción ou o inicio dunha percepción ou presentimento que explica algo que non se ve ou  a mioría da xente pasa por alto: revelación, que non ten porque ser temática, tamén pode ser pura forma.

En segundo lugar, por iso porque é moi consciente de que a poesía resólvese como forma. Por moito que a poesía sexa revelación, rara vez damos cun tema non tratado con anterioridade (e seguramente moitísimas veces). En prosa ou poesía, a literatura é re-escrita, reesrita. É dicir, o que realmente é trascendente é o como escribas o que tes en mente ou xa nas palabras impresas. Isto é fundamental porque revela un traballo sobre o texto que é o que verdadeiramente dá a imaxe da poeta. Confire variedade aos textos, como resultado, e fai moi atraente a escrita. Mais non só, tamén fai consiente á poeta da variedade de recursos que están á súa disposión; seguramente xa foran empregados tamén, aínda así ela ten a posibilidade de modificalos traballando neles, facelos seus igual que a revelación tamén é acontecemento individual, íntimo.

                En terceiro lugar non se lle escapa que a poesía é unha experiencia cíclica. Ollo, o concepto cíclico que, aberta unha cousa, se peche, se encerre, e aí acabou todo… Pois non. Para nada, porque o concepto cíclico non é único, en realidad son ciclos porque a un sucede outro nunha cadea que só interrompe a morte. Para nada tamén porque que un clclo se encerre non quere dicir que non se poida volver abrir, desde outra óptica, desde otros intereses etc..

                En cuarto lugar porque tampoco ignora a perspectiva social do libro, neste caso: da poesía. Isto, aquí na Galiza, despois da poesía social do século XX, aínda existe a necesidade de lembrárllelo a  algunhas autorías. O libro, o poemario, nace como vontade de comunicación e, de resultas, en consecuencia, non pode ser outra cousa máis que un artefacto social que primeiro removeu a conciencia da autora, quen lle deu forma para que despois bata na conciencia, no pensamento, no sentimento de quen le.

                En quinto lugar porque, desprendido do anterior, a escrita, a poesía, tamén ten unha dimensión política irrenunciábel. A Anelise non escribe propositadamente poesía política, mais non renuncia, non foxe da lectura política da súa poesía. Facelo é unha bobada porque todos os nosos actos, inclusive os máis íntimos, teñen unha dimensión política. Tod@s somos suxeito¡@s polític@s e todas as nosas manifestacións sociais teñen dimensión política.

                Como consecuencia, a concepción do corpo, do propio corpo, como memoria, tamén é algo que me fascina. Nada novo baixo o sol? Nin tanto. O corpo como resultado da erosión do tempo, é moi habitual. O corpo como lugar de cicatrices, xa é outra cousa. Ou como lugar de confluencia, de sencaións compartidas, como experiencia sensorial e erótica: esa confluencia, ese territorio do pracer dado e recibido, tamén presente na súa poesía.

                E hai máis motivos.

                É posíbel que alguén diga: “detalles técnicos”, ou algo similar.

                Pois si. E non. Si, porque o son, é unha maneira de describir  a súa poesía, de presentala, que ese é o obxectivo. Mais como consecuencia de todo o dito anteriormente, deses detalles, temos en Anelise non só  unha poeta cun presente marabilloso, tamén nos asegura o futuro dunha poeta extraordinaria, sempre interesante, sempre renovada, sempre na vangarda…de maneira que Anelise, a súa poesía non é un resultado, é sempre un proceso, unha evolución. Ou en plural, son procesos, os seus libros son procesos que conviven porque Anelise non é poeta ocasional, é poeta sempre, vive como poeta, vive a poesía e a poesía vívea a ela.

En definitiva, o anteriormente escrito explica a razón de que Anelise sexa unha poeta que desde o seu primeiro título ( Vaca contemplativa e terreno baldío, Aquela Editora, 2011. (Aquí unha entrevista moi reveladora coa autora), desde o seu primeiro poema publicado non pasa desapercibida senón que chama poderosamente batendo forte para espertar a mente lectora, a mente e o sentimento. Despois veu O tal setembro, primeiro en edición da autora e despois reeditado por Macondo (2013, 2016), velaí unha proba de que non pasa desapercibida, e tamén unha proba da evolución da súa escrita, pois é un poemario escrito día a día (a relación da súa poesía co diario non é nova, témolo visto noutras poetas, diario como estratexia escritural e tamén como manifestación do día a día, como proba de que non é unha poeta ocasional senón que vive a poesía) durante un mes de setembro; aquí poden ler unha breve aproximación ao poemario, e aquí unha análise de Anderson Pires. En 2015 publicou Pode ser que eu morrra na volta (Macondo); del non atopei en internet traballos que o analicen, mais non se pode deixar de dicir que foi reeditado, e que se trata dun proxecto onde converxen, xéneros, formas escriturais diversas (prosa, poesía, ensaio, mesmo o o diario ou a experiencia vital). E o último que lle coñezo é Sozé (Macondo, 2018), precisamente son poemas deste título os que inician a selecta que hoxe propoñemos.

Por suposto, fican moitas cousas que me pracería moito comentar. Por sinal, “ a casa” como escenario de conflito ( é curioso, e, se caber, máis que curioso, que nunha boa parte dos últimos poemarios que lin está presente a casa). Por sinal, o sentimento de herdanza, de sentirse partícipe dunha herdanza cultural (non só literaria ou letrada, Clarice Lispector, Hilda Hist, Ana Cristina Cesar, Florbela Espanca, Anna Akhmátova….mais tamén, e en primeiro lugar a súa mai) e revindicadora que partilla (e da que se enriquece a que enriquece) con outras poetas (Carla Diacov, Fernanda Vivacqua, Marcela Batista, Stela do Patrocínio, Nina Rizzi, Mariana Botelho, Laura Assis, Laura Conceição, Maria Eduarda Masiero, María Isabel Abad Londoño, Alejandra Pizarnik, Rita Isadora Pessoa, Tálata Rodriguez, Cristiane Sobral, Ana Martins Marques…) creando un presente de sororidade, de fraternidade loitadora, revindicadora, literaria…que é semente dun futuro mellor, máis xusto e que nunca esquece o mundo da beleza creada con palabras…

Tamén non podo rematar sen facer mención ao seu compromiso como muller, como muller non-branca, coa sororidade, pois é plenamente consciente do que resta por facer nunha América Latina que nin sequera lles é un lugar seguro para vivir, e onde a imposición social machista-patriarcal impera á súa vontade.

Sei perfectamente que queda moito por dicir da Anelise Freitas e a súa poesía. Mais isto só é unha presentación, imos coa súa poesía. Disfrutádea. Vivídea

Se queren seguila, este é o seu Face.

(Recollido en Caliban)

POR ENQUANTO NÃO HÁ PREVISÃO DE MUDANÇAS

pode ser que eu morra na volta
embora conheça várias formas
pra morrer sem sair de casa,

o sangue grosso aumenta a pressão pode
estourar acabar com a corrente de sangue
sob grande tensão o corpo torna-se agudo
e aflige-se com distúrbios renais, doenças vasculares
ou tumores estrategicamente alocados

é pela carla norma bruna
mariana angélica fernanda
laura luísa e alice também
pela mirian, marília, juliana,
cristiane, luana e a vitória

a menstruação a endometriose a cólica
substantivo feminino
no ovário no útero no feto
substantivo masculino

acompanho os dias
teço frases na barriga com menstruação
altero meu corpo

doce toque das loucuras sinestésicas

FANCHANTÉ

Agora vamos gravar o poema
e dizer tudo que ele tem por dentro
do que você não vê

Vamos levar folhas pro campo
comprar o tempo e a paz
(correr pra tentar mais cedo)

Se eu tivesse sotaque
ou morasse na Europa
ou fosse latina-americana
e participasse de eventos com recepção

você me diria a tua pele
é muito áspera
ou muito seca
ou muito oleosa
ou muito cheia de cor

e dormiria na cama da brasileira
zona sul que escreve poesia
e publicaria livrinhos de prêmios

e eu estaria sentada na frente dessa máquina
procurando um verso pra acabar
com você

……………………

(Sem Título)

pensar uma arma como uma
arma e a biografia da arma
como um desafio nunca
a chegada da bala
pensar a arma como a meta
arma de um disparo como fim
e só o estilhaço
como a rua de uma cidade
pequena irrompida
pelo silêncio e as casas antigas
pensar uma arma como uma casa
não um lar
não uma porta
não um morador
talvez uma visita
e seu silêncio irrompendo a cidade
sua geografia mapeando os passos
de quem habita mora vive
caminha pelas ruas da cidade
atingido pela bala ou
pela casa

……………………………………………….

(Recollido en Enfermaria 6)

Canto XXVI (ou texto da aliteração velar-oclusiva I)

quando o gato das cordas gastas
pede no cantinho gemido
do ouvido um gesto me distrai
pegaria o resto e o registro
e rasgaria todas as fotos
gritando tus bolas batendo
guá! a onomatopeia ve-
lar e oclusiva enquanto eu pango 

Canto XXVII (ou texto da aliteração velar-oclusiva II)

sente enquanto cresce e não tem fim nem pingo
nem ponto nem garantia de que transformar um poema
em uma coisa capenga será extraordinária não garantimos
nada pra hoje gangue gago gota galinha e o paralelismo
de um poema é quando as sílabas apagadas ganham equilíbrio
aliteração e assonância = rima
ainda pingamos um pagode aqui
e outro em pindamoguangaba ou
pasárgada mas é preciso que rime, rimemos
riremos (muda o verso)

Canto XXVIII (ou texto da aliteração velar-oclusiva III)

pego um pequeno adendo pra dizer.
diga. digamos que: eu tenha nutrido amor por poeta
e amar é muito mais que corpo, é presença e gosto ainda
de você
enquanto chora,
talvez entre aquele cigarro e o agora
o mundo tenha acabado
e eu nem vi.

Canto XXIX (ou texto da aliteração velar-oclusiva IV)

e se eu te dissesse que amo você
que amo a maneira como aquele corpo
se move quando encontra música
que amo o rosto da menina portuguesa enquanto
sorri ou acende um cigarro
(que eu sei, eu estive lá,
eu precisei sair pra encontrar aqueles lábios)
que amo observar as costas
nuas da menina que pratica meditação
que eu amo aquela que dança sobre
a mesa ou veste maiô tatuagem
que eu amo a garota que transforma e
gerencia as coisas e tudo garante engaveta-se nela
que amo também a tua forma
irônica de encarar a vida não
porque eu admire ou me complete, mas
porque é uma forma criativa de ver a poesia
na sujeira dos sapatos que te acompanham
e os críticos guturalmente preveem crise no
pós-guerra

……………………………………………..

( Recollido no Escamandro)

recuperação do território ancestral

para Deborah Damasceno

a terra da gente uma bandeira levantada entre o azul da cor
quente entre o verde da natureza que te habita e o vermelho do sangue
que ora pinga entre as pernas enquanto bebe
o mesmo radical para selvagem e inimigo
a língua é o som da terra a terra
bem e mal contemplando o mesmo corpo
o universo cosmogônico do teu povo
e a tua forma de habitar
meu corpo baixo o teu corpo
e tua cintura desenhando o círculo
naquela posição eu conhecia
vênus em câncer um infinito ao
redescobrir o seio sob o laranja
a tua parte alaranjada que a língua fala
o corredor nos arrasta
a janela aberta
não há exploração
mas há dominação
a terra mexida na fricção avança
a tua boca miúda

§

as meninas

 para Thalita Portela e Juliana Giese

 faziam uma arma
com a mão
e apontavam para a têmpora
(mas sem disparar)

enquanto riam
as mãos descuidavam
as bocas tocavam
(mas sem disparar)

os dedos em forma
mas sem disparar

§

sunset memorial park

o barulho do teu corpo, ava gardner
a cada golpe ou distração da tua roupa o barulho que ela faz ao
toque dos braços no tecido grosso

editar esse rascunho doloroso
dos dias que passo com a tua voz
na minha cabeça e os
ouvidos interpelando algum sinal

quanto tempo ainda falta eu
me pergunto como o teu pé
levanta a essa altura e as
mãos fazem esse movimento

a negação é só mais uma fase
como quando nos olhamos
passou teu corpo naqueles segundos
como uma casa sem portas
ou um osso quebrado antes do mundial

§

o estudo do ritual em berlim

de Lisboa a Berlim
ainda não entendi por que saio
a casa para escrever
a casa é já bem velha

a imagem da fumaça entre a boca das meninas
como um subterfúgio
um interregno

Berlim com você
em uma tarde de verão
mostrando suas pernas
e os desenhos feitos a agulha

as filhas de Júpiter e Urano
organizando-se como a tempestade oval
com o mesmo diâmetro da Terra
estamos falando do maior planeta do sistema solar
composto de hidrogênio e hélio, Annie Hall

por que ainda falar do barulho
do som ensurdecedor de algum ponta de lança
a buzina, o paradoxo, a metanfetamina
por que ainda falar do barulho
que a língua faz com ela
e na busca pelo oriente ela
não sabe a forma que a especiaria dá

…………………………………………….

(Recollido en Um conto)

o poema #01

       queimar
a matéria
que não líquida
nem sólida
……arder

zôrei
aqui não é lugar
pra ficar vai longe se
retirando daqui
amanhã bem cedo para
de chamar

(um sopro de-
forma o fogo)

antes de apagar
passar os dedos sem
queimar
a matéria da chama
que não líquida
nem sólida
zôrei

*

o poema #02

where do the dreams of babies go
‘cause you know they’re all so good
and they’re also gone so fast

: começa, e eu nem tirei a blusa
a minha cabeça se enterra
e a sua bunda movendo pra frente

digo que preciso chorar enquanto
penso de pernas abertas
em como aquela canção vai terminar

e choro e você põe fora
pra gozar

*

o agora

that hallowed be thy name
porque é difícil estar
sempre um passo atrás
do rabo, quem julga
(?), por fim, o que é sagrado

never say that name in vain
because todo mundo vai
estar atrás, e é você mesmo que diz
balançando a voz
(!): a briga não é parada

want to touch the skin
mas espera lá, vê bem:
só vale a pena quando é de verdade
mamãe te diz e eu falo grosso
(.) tom de pele não faz vigor

will hurt, baby: and anybody cares
que o rio volta na chuva
e a boca está bem perto
do rabo (;) aperta o passo, alonga
a língua e toca​

*

o babalawo

òsùmàrè
òsùmàrè
seis meses homem
seis meses mulher
òsùmàrè

na ponta do pé,
balança a serpente
òsùmàrè
òsùmàrè
búzios coloridos
òsùmàrè

seis meses homem
seis meses mulher

………………………………………….

( Recollido en Orobó)

O POEMA #08

você

escrevendo com outro

nome e eu

clicando no about

você

não dorme há

duas semanas

desde que eu te conheci

dreamisdestiny

teus

olhos caídos em novembro

e a boca carnal

e vermelha

e aberta

e o cabelo trançado

her

friends e ela;

gosta tanto de poema

e misturar línguas

e eu também

O POEMA # 21 (ou a mãe doce)

dizem:

do cabelo da bisavó

pingava mel,

recém pintado de abelhas

mãezinha do céu

falou assim:

daquelas histórias tão açucaradas

na voz calma

vó índia

mãe doce

chamavam

O SEM TÍTULO 9

tua língua e a minha

dançavam ao lado

das duas bocas

e os lábios

COSME & DAMIÃO

Em frente à igreja dos pretos –

a velha igreja do Rosário

– batem o tambor &

jogam essência de criança no chão.

O homem mais velho dizia que

naquela roda só dançava mulher

e ria, dizendo:

“tô cantando pra Cosme & Damião,

será que ele não vai brincar?”

E brincava.

Depois do porão e da poesia,

E todos falando.

Embora falar seja verbo transitivo, com entrada dos dois lados

e poesia

não se explique:

Explico:

Queria falar dizendo,

mas estou numa poesia.

(Se ajeita eu-lírico.)

E tudo roda.

POR ENQUANTO NÃO HÁ PREVISÕES DE MUDANÇA,

PODE SER QUE MORRA NA VOLTA

Jailson Kokeru dizia naquela tarde azul

que nasceu na cidade da Praia, Cabo Verde,

onde todos falavam português quatro horas por dia

(na escola) e crioulo na vida.

Os homens mais ricos daquela região

ainda andam sujos do serviço.

Dizia que em Angola e Moçambique se fala o português como unidade

e alguns dialetos em paralelo.

Naquela tarde azul descobri que Cabo Verde ainda guarda heróis

mais cheios de vida do que Vascos da Gama, Tiradentes

ou escritores em língua portuguesa de Portugal.

Falamos brasileiro, ora pois.

Isso não é um poema.

(Você sabe exatamente como eu fico.)

Já botei os dedos cruzados entre a boca e disse:

– Eu preciso dar um grito!

É isso.

– Leoa!,

é como te chamam quando cerra esses dentes

e fecha essa cara e pende

as sobrancelhas castanhas

e joga a juba para os lados e fuma

ou quando olha pra cima, vendo

o fogo pegar nos teus braços

e aponta pra mim e diz

: tu!

E os teus quilômetros de pescoço

e os teus lábios de Brando

e os nossos óculos iguais

e o que você queria que eu dissesse

com teus cabelos surrados?

O corpo curvado e a promessa dos seios;

O que?

(Toda roupa lhe cai bem,

assim como as palavras.)

E quando eu digo que odeio Copacabana

você me agarra a boca e ri.

Eu sei de todo o teu corpo

(menos onde nasce esse sorriso

e como isso flutua no meu corpo

como a fumaça do Marlboro

vermelho (como a nossa pele)).

……………………………………………..

( Recollido en Literatura br)

UM SUBSTITUTO ABSTRATO PARA UM POEMA

(dedicado aos que tem a raiva como um dom
aos poetinhas de plantão
aos menores religiosos da palavra
ao notório saber do nada)
escrever a poesia como o guitarrista do rage against
the machine em um show do rage against
the machine como a raiva e o dom
da raiva como o guitarrista
dialogando com o amplificador
a sua raiva como um dom

você achando que eu trabalho
pra você como a raiva
o meu dom mas não

a estrela e todas as estrelas
mal compreendidas menos
aquelas que ficam no peito
como os livros que alguém já leu
as estrelas e a luz quando
se apagam um partido
como uma religião ou a raiva
a raiva o meu dom

como um bis pra dizer
matando em nome
em nome da força
dos que trabalham e matam
em nome de estrelas
mortas
enquanto você continua fazendo o que
eles mandam bebendo de você
no ritual de posse
da estrela vermelha ou azul
meu sangue preto e a minha raiva
meu dom anti-você
como o suor do guitarrista
pingando como a fé
e você rezando ante
meu corpo preto pra mim
meu corpo fechado pra você
você não
não me diz o que fazer

*

AVE-DO-PARAÍSO

Well, it’s five o’clock in the morning
E foi assim que comecei a observar outras coisas que não só a tua boca
e os teus cabelos
e vi também as tuas unhas por detrás do livro de capa vermelha
e um pouco do teu nome.

Somos amigas desde octubre,
quando não mais trocamos palavras além dessas
e também daquelas manchadas na página;
Quando você nasceu, meus irmãos brincavam na varanda
e corriam do pai, que ameaçava com a chinela
e com o vaso quebrado.
Minha mãe sorria.

No dia do teu nascimento João Figueiredo
sancionava a lei 7070, concedendo pensão especial, mensal, vitalícia
e intransferível, aos portadores da “Síndrome da Talidomida”.
Na capa dos jornais o Brasil pedia socorro
a Nova York; o primeiro-ministro
português deixava o cargo; a luz corta o barato, declarava
Ney Matogrosso.

Macau é devolvida à China após quatrocentos anos de ocupação portuguesa.
Derreteram a Jules Rimet.

Well, it’s two o’clock in the morning

E essa ingenuidade não combina mais.

…………………………………………………..

( Recollido en Ruído manifesto)

Piedra de hijada

o teu retrato de ponta

cabeça como uma jade

laranja a tua mãe faria

tapeçaria enquanto eu ornamento a tua

cabeça e os teus dedos

no retrato

você de ponta

cabeça como quem anuncia um matriarcado

você posiciona a tua mão

pelas minhas costas

o baixo ventre

e coloca a pedra na minha boca

como se faz com os mortos

para curar as feridas teu corpo

revirado a curvatura do teu corpo

trazer as propriedades você

mais translúcida, portando

mais rara eu

menos ambiciosa e derivada

o som que emite ao toque

leve

como a voz de egípcios e mexicanos

colocando pedras como proteção

*

Mamafesto 1

o que o homem destruiu

o feminismo constrói

*

Mamafesto 2

se a liberdade individual

está garantida no capitalismo

por que dominar o outro

é uma prerrogativa do mercado?

*

Mamafesto 5

dois pesos

duas medidas

um martelo

…………………………………

(en O Garibaldi)

de volta | 08set

às escadas da velha casa

pouco a pouco plantamos

o que não colhemos

com o céu azul que topa

na minha cabeça

o mato toma

as passagens, as paredes

esfareladas, as cercas

ruindo, o filho

pede que brinque

com a terra e não soubemos

brincar e o mesmo tempo

que secou o chão

anda para secar.

Porxmeyre

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Skip to content